Conceptwetsvoorstel Transparantie Maatschappelijke Organisaties in consultatie
Op 21 december 2018 is het conceptwetsvoorstel Transparantie Maatschappelijke Organisaties (hierna: het “wetsvoorstel”) ter consultatie aangeboden. Het wetsvoorstel verplicht maatschappelijke organisaties, waaronder stichtingen en verenigingen, om grote financiële donaties openbaar te maken. Daarnaast verplicht het wetsvoorstel stichtingen om financiële gegevens openbaar te maken.
Reikwijdte
Onder het begrip ‘maatschappelijke organisaties’ als bedoeld in het wetsvoorstel vallen stichtingen, verenigingen, kerkgenootschappen en daarmee vergelijkbare buitenlandse rechtsvormen, indien deze duurzaam in Nederland actief zijn.
Maatregelen
Het wetsvoorstel omvat een tweetal maatregelen gericht op maatschappelijke organisaties enerzijds en stichtingen anderzijds.
Allereerst dienen maatschappelijke organisaties jaarlijks een donatieoverzicht openbaar te maken. Het donatieoverzicht dient alle door de organisatie in een boekjaar van een individuele donateur ontvangen donaties van ten minste € 15.000 (per gift of in totaal) te vermelden. Van elke donatie wordt het bedrag, de naam en woonplaats of zetel van de donateur en de ontvangstdatum in het overzicht opgenomen. Het donatieoverzicht wordt ondertekend door het bestuur van de organisatie. Met deze maatregel wordt beoogd ongewenste beïnvloeding van het bestuur door de donateur en misbruik van de in Nederland geldende vrijheden te voorkomen.
De tweede maatregel omvat een wijziging van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. Op grond van artikel 2:10 lid 2 van het Burgerlijk Wetboek zijn stichtingen verplicht om een balans en staat van baten en lasten op te stellen. De nieuw voorgestelde regeling verplicht stichtingen om de balans en staat van baten en lasten openbaar te maken. De strekking van deze bepaling is het tegengaan van misbruik van financieel-economische aard, zoals het gebruik van een stichting om belastingfraude te plegen of om criminele activiteiten te ontplooien.
Vrijstellingen
Bij algemene maatregel van bestuur kunnen bepaalde categorieën maatschappelijke organisaties worden vrijgesteld van de verplichting een donatieoverzicht openbaar te maken. Ook bepaalde stichtingen kunnen bij algemene maatregel van bestuur worden vrijgesteld van de verplichting van het openbaar maken van de balans en de staat van baten en lasten.
Sancties bij niet-naleving
Het niet naleven van de plicht om het donatieoverzicht en/of de balans en de staat van baten en lasten tijdig openbaar te maken zal voor de organisatie een economisch delict opleveren als bedoeld in de Wet op de economische delicten.
De consultatie van het wetsvoorstel eindigt op 22 februari 2019. De datum van inwerkingtreding van de nieuwe wet is nog onbekend.
Wij zullen u op de hoogte houden over de ontwikkelingen van het wetsvoorstel.
Voor vragen of meer informatie kunt u contact opnemen met: